'Samenhangend en uniek'
30 maart '23
Wat vormt voor architecten inspiratie tot het ontwerpen van gebouwen? Hoe proberen ze het ontwerp aan te laten sluiten bij de omgeving? Met welke uitgangspunten houden zij rekening? In gesprek met hen komen we erachter en zien we hoe een idee tot realisatie komt! In dit interview deelt Surya Steijlen, architect en partner bij LEVS architecten, zijn visie op het ontwerp van De Caai. Een unieke locatie met een historische link naar de oude industrie en waar een nieuwe creatieve industrie samenkomt.
Als er één plek is in Eindhoven die bekend staat om haar historische karakter, dan is dat zonder twijfel De Caai. Met dat uitgangspunt is LEVS architecten aan de slag gegaan met het ontwerp van twee woontorens met bijbehorende laagbouw. Surya vertelt: “Het behoud van het cultureel erfgoed - onder andere de Melk- en IJsfabrieken - is van groot belang geweest voor het ontwerp van De Caai. Daarmee is het industriële karakter van de plek in stand gehouden.”
Het ontwerp
In het ontwerp van de torens komen een aantal samenhangende elementen terug. Surya: “Elk ontwerp heeft een raster-vormig thema, heeft een omvang van 25 bij 25 meter, is licht van kleur en voorzien van een opengewerkte kroon en deels uitstekende buitenruimtes. Ook de opbouw van elke toren is hetzelfde: de voet (onder), de romp (midden) en de kroon (boven). Het ontwerp van de torens onderscheidt zich met name door de verschillen in de materialen, de hoogtes, de rastervormige gevels, de positionering van de balkons en de afwerking van de kroon.”
Een familie van torens
“Het uitgangspunt van het stedenbouwkundig thema was het behoud van oude onderdelen van de fabriek en een toevoeging van een familie van torens. De torens zijn allemaal uniek, maar vormen samen duidelijk een familie. Dat zie je bijvoorbeeld aan het kleur- en materiaalgebruik. Het is als het ware een familie met broertjes en zusjes, waar de ene wat meer uitgesproken is en de ander wat meer ingetogen."
Toren 2 en laagbouw c
Op de eerste vier bouwlagen van Toren 2 bevinden zich de stadswoningen en een zorgcomplex. Het unieke hieraan is dat de stadswoningen relatief smal zijn, maar wel maar liefst vier verdiepingen beslaan. Surya: “We zijn als bureau sterk in het ontwerpen van een goede leefomgeving. Op de begane grond kan je werken, wat belangrijk is voor de levendigheid van het plan. De verdiepingen zijn zogeheten doorzonwoningen. Dat zijn woningen waar de woonkamer zich bevindt over de gehele diepte van het huis met ramen aan twee kanten. De zon schijnt op die manier door de hele kamer. Voor deze stadswoningen is gekozen om ze te bouwen in vier lagen zodat er mooie herenhuizen gecreëerd worden aan de straatkant. Bovendien kunnen per woning drie tot vier slaapkamers gerealiseerd worden.” In de eerste vier bouwlagen zit tevens een zorgcomplex. Op de eerste verdieping bevindt zich de gemeenschappelijke tuin (interview landschapsarchitect), die uitkomt op de gedeelde huiskamer. Dat geeft bewoners de ruimte om samen te komen voor bijvoorbeeld een kop koffie of een praatje. Surya: “De gastenhuizen zijn zorgwoningen voor ouderen en dementerenden. Voor het gastenhuis is dit het eerste binnenstedelijke project; interessant en spannend tegelijk!”
Toren 4 en laagbouw d
In Toren 4 en bijbehorend laagbouw bevinden zich zowel sociale, middeldure als vrije sector huurwoningen. Het ontwerp sluit aan bij de architectuur van de kantoor-kantine en de melkfabriek elders op het terrein. Het grid van deze twee historische gebouwen is gebruikt voor het ontwerp van de toren en de laagbouw. Surya: “In de kantoor-kantine en de melkfabriek zie je duidelijke verticale lijnen en die hebben we doorgezet in de laagbouw. Toren 4 bestaat uit wit beton met lichte baksteen en aluminium, die mooi overeenkomen met de industriële oude gebouwen van de locatie.”
Uitdaging
“Het was een complex vraagstuk: het ontwerpen van gebouwen met zowel koop- als huurwoningen, maar waar daarnaast ook parkeergarages in moesten komen. We brengen hier de doorsnee van de samenleving samen, koop en (sociale en vrije sector) huur, maar ook zorg en werken. Van alleenstaanden tot gezinnen en van jong tot oud. Zo wordt De Caai een echt stukje stad. Ik ben heel blij met het resultaat! De uitdaging zat hem ook in het creëren van een complementair ontwerp waarin we hebben gezorgd voor een unieke uitstraling met herkenbare elementen in kleur, structuur, afwerking en materialen. Ik ben trots op de goede samenwerking met alle betrokkenen en hoe we zijn omgegaan met de complexiteit en diversiteit van de gebouwen!”