‘Je bent zelf auteur van een nieuw stukje stad’
10 februari '23
Bij De Caai draait het niet alleen om het neerzetten van nieuwe woningen. Op deze unieke plek tussen stad, landschap én het kanaal in Eindhoven, ontstaat een nieuwe stadswijk waarbij er is nagedacht over bredere aspecten zoals water, energie, klimaat en hittestress. Steven Delva, van DELVA Landscape Architecture & Urbanism, is als stedenbouwkundige en landschapsarchitect nauw betrokken bij de opzet van dit nieuwe stuk Eindhoven. Steven: “We gebruiken de woonopgave om andere actuele vraagstukken op te pakken.”
Het kanaal als groenblauwe ader
Het raamwerk van De Caai is opgedeeld in drie zones: de kanaalzone, de binnenwerelden en de boulevard. “De fantastische kanaalzone heeft veel potentie maar is nu nog een bak met water, ongezond en met nul ecologie”, vertelt Steven, “Met de doorontwikkeling van De Caai willen we hier veel meer DNA en identiteit aan geven door deze te vergroenen en te verduurzamen. Het wordt een groenblauwe ader van het centrum tot aan het buitengebied, die voor verbinding zorgt en die mensen van de binnenstad tot aan het Van Gogh Park brengt. Je woont hier tussen stad en landschap, in een stedelijk gebied en je kunt hier verblijven en wandelen aan de groene oevers van het kanaal. Daarnaast scheppen we in de binnenwerelden tussen de gebouwen - op de pleintjes en in de straatjes en steegjes - verbinding tussen mensen. Het wordt een autoluwe plek waar mensen elkaar ontmoeten in het groen en waar ruimte is voor buurtactiviteiten. Tot slot is de boulevard een belangrijke stadsstraat richting het centrum, waar we een flinke bomenrij plaatsen en waar alle pleintjes en steegjes op zijn aangesloten.”
Een duurzame gebiedsontwikkeling
Op De Caai ontstaat een sociaal collectief dat een steentje bijdraagt aan de toekomst. Het groen vormt de basis en wandelen en fietsen krijgt de ruimte. Auto’s worden naar de parkeergarages aan de rand van het gebied geleid, waardoor er geen auto’s in het zicht staan en er meer ruimte is voor groen. Steven: “Het groen vormt onderdeel van het collectieve, een doorontwikkeling van het coöperatieve karakter van vroeger dat deze plek altijd heeft gekend met de melkfabriek. Daardoor is er veel meer mogelijk dan enkel groen ontwerpen dat naderhand door de gemeente dient onderhouden te worden. We maken alles wat we groen kunnen maken, groen en vervolgens leggen we paden aan waar nodig. Oplossingen voor problemen zoals hittestress, wateradapatatie en biodiversiteit worden niet enkel op of aan een gebouw geplakt, maar zoveel mogelijk in de open grond geïntegreerd. Daarmee zorg je voor én extra groen én kosten reductie. Door het ingenieuze waterplan dat we maken, zijn we voorbereid op een goede infiltratie tijdens hevige regenbuien, maar tegelijkertijd geeft het systeem ook water terug aan beplanting tijdens droogte. Met deze gebiedsontwikkeling creëren we een slimmer en interessanter watersysteem voor de hele wijk, maar ook de omgeving daaromheen. En als we dat op deze manier in de gehele kanaalzone kunnen doortrekken, dan creëren we een ontzettende meerwaarde voor heel Eindhoven op het gebied van wateradaptatie.”
Spontane ontmoetingen
“Met De Caai voegen we een nieuwe bestemming toe aan Eindhoven. Als je goed naar Eindhoven kijkt is het een dorpenstad, met verschillende bestemmingen en plekjes in één stad. Het wordt nu een opzichzelfstaande, interessante bestemming door de bedrijven en activiteiten die er samen met de nieuwe bewoners komen. Er is een ontzettende woonbehoefte in Eindhoven. Met De Caai creëren we de mogelijkheid om niet in een standaard wijk te wonen, maar in een dynamisch stukje stad aan de groenblauwe ader dat het kanaal in de toekomst wordt. Hier komt een nieuwe satelliet waarbij je zelf auteur bent van een stukje stad. Daarnaast faciliteren we op een natuurlijke wijze sociale duurzaamheid, door bijvoorbeeld samen verantwoordelijk te zijn voor het groen in de nieuwe wijk. Door het openstellen van de binnenwerelden faciliteren we spontane ontmoetingen tussen mensen. Het is niet alleen fijn om elkaar tegen te komen, het is ook een bron van economie, want als je elkaar niet ontmoet kan je je buren ook niet inspireren”, vertelt Steven, “Alles wat we hier doen is publiek toegankelijk. Er komt een openbare daktuin op de parkeerhub en de openbare plekken worden aangevuld met een aantal hotspots. Alles heeft de nadruk op gezondheid en voeding. Deze thema’s vertalen we door in alle activiteiten die er ontplooien. Kijk bijvoorbeeld naar het restaurant Phood, je kan er lekker eten en er worden planten gekweekt. Ze krijgen daarnaast alle ruimte om door te groeien in een hele bijzondere en vernieuwende manier van eten.”
Een basis voor de toekomst
De Caai vormt het begin van een vernieuwde kanaalzone die zich uitstrekt tussen het kanaal en de Dirk Boutslaan. Steven: “De Caai is voor mij echt geslaagd wanneer de stad Eindhoven met dezelfde ambities de gehele kanaalzone durft op te pakken. Zo creëren we mogelijkheden om samen ook antwoord te geven op andere urgente opgaven, naast de vraag van meer woningen. Denk bijvoorbeeld aan actuele vraagstukken zoals vergroenen, verduurzamen, hittestress, wateropgave en een gezond stedelijk leven. Het vraagt om een integrale benadering in planontwikkelingen op gebiedsschaal. Als we op deze manier leefomgevingen kunnen creëren waar we allemaal van dromen, dan gaan we écht de juiste richting in!”